Làm rõ nghi án 'chuyện tình' bò tót và bò nhà

Các nhà khoa học Việt Nam đang thực hiện một đề tài khoa học nhằm làm rõ chuyện bò tót lạc đàn xuống núi sống chung với bò nhà và tạo ra những con bê lai.



Bò tót đực chung sống với đàn bò nhà của nông dân. Ảnh do vườn quốc gia Phước Bình cung cấp.


Vườn quốc gia Phước Bình và trung tâm Ứng dụng khoa học và công nghệ Lâm Đồng cùng hợp tác thực hiện đề tài “Nghiên cứu giám định di truyền và đánh giá khả năng phát triển của bò lai F1 giữa bò tót (Bos gaurus) và bò nhà (Bos taurus) tại vùng giáp ranh tỉnh Ninh Thuận và Lâm Đồng’’.

Nghiên cứu nhằm làm rõ thông tin một con bò tót lạc đàn xuống núi chung sống với bò nhà, sản sinh ra những con bê lai.

Vườn quốc gia Phước Bình có độ cao 200 – 1.900 m, diện tích  gần 20 nghìn ha, thuộc địa bàn xã Phước Bình, huyện Bác Ái, Ninh Thuận. Vườn hiện rất nhiều loài động vật quý hiếm trong Sách đỏ Việt Nam và Sách đỏ thế giới (IUCN). Trong đó, có quần thể gần 80 con bò tót sinh sống bầy đàn.

Từ cuối năm 2009 đến nay, một con bò tót đực lẻ bầy xuống núi “tạm trú” ở tiểu khu 16 thuộc thôn Bạc Ray 2, rồi nó nhập bầy với đàn bò cái của nông dân địa phương. Theo quan sát của các nhà khoa học, con bò tót này cao 1,7m, thân dài hơn hai mét, nặng khoảng một tấn.

Sau hơn ba năm bò tót đực xuống núi, theo phản ánh của nông dân địa phương, cán bộ vườn quốc gia Phước Bình phát hiện 11 con bê do bò cái nhà sinh sản nhưng lại có ngoại hình và màu lông rất giống bò tót.

Những con bê lai F1 lớn hơn bò nhà cùng tuổi, đuôi to và ngắn, không có u vai và yếm rốn, đầu hơi nhỏ, trán rộng và lõm, mặt hình chữ V, sừng nhọn và phát triển sớm.

Khi mới sinh, bê lai có lông màu nâu vàng hoặc xám nâu khác biệt so với bê nhà. Sau 3 - 4 tháng tuổi, màu lông bê lai chuyển dần sang nâu đen toàn thân, lông chân từ khuỷu xuống móng có màu trắng. Theo viện Di truyền nông nghiệp Việt Nam, khả năng lai giống giữa bò tót với bò nhà là có thể, bởi chúng cùng loài và cùng số nhiễm sắc thể.

Để làm rõ hiện tượng sinh học kỳ thú trên, hai tỉnh Lâm Đồng và Ninh Thuận cùng nhau triển khai dự án nghiên cứu khoa học với tổng kinh phí gần hai tỷ đồng từ nguồn vốn sự nghiệp khoa học và công nghệ của hai tỉnh.

Dự án được thực hiện trong ba năm 2013 – 2016 do hai đơn vị trực tiếp tiến hành là trung tâm Ứng dụng khoa học và công nghệ tỉnh Lâm Đồng và vườn quốc gia Phước Bình.

Để thực hiện nghiên cứu, các nhà khoa học mua 10 con bê lai F1 làm đối tượng nghiên cứu giám định gene di truyền giữa bò tót và bò nhà. Các bước tiếp theo là nghiên cứu khả năng sinh trưởng của đàn bò lai F1 từ lúc sơ sinh đến 24 tháng tuổi và trưởng thành.

Nhóm khoa học cũng nghiên cứu khả năng sinh sản của đàn bò cái lai F1 để tạo ra đàn bê lai F2 bằng phương pháp thụ tinh nhân tạo các giống bò đực chuyên thịt cao sản. Họ còn nghiên cứu khả năng sinh sản của bò cái nền lai Zê-bu tạo ra đàn bê lai F2 bằng phương pháp phối giống trực tiếp với bò đực lai bò tót F1; đồng thời các nhà khoa học cũng nghiên cứu về việc xây dựng chuồng trại, trồng cỏ, thuê mướn nhân công chăm sóc đàn bò.

Theo Thạc sĩ Nguyễn Công Vân, giám đốc vườn quốc gia Phước Bình, nếu kết quả giám định gene xác nhận đàn bê lai F1 giữa bò tót đực và bò cái nhà là đúng, thì đây là trường hợp lai tạo quần thể tự nhiên hiếm gặp ở Việt Nam từ trước đến nay.

“Đó sẽ là sự kiện khoa học có giá trị thực tiễn quan trọng đối với ngành chăn nuôi gia súc, đồng thời nó sẽ mở ra triển vọng mới về giống bò thịt có khả năng cho năng suất chất lượng cao hướng tới giá trị thương hiệu bò lai Ninh Thuận – Lâm Đồng”, ông Vân nói.

Theo Sài gòn tiếp thị